Ông Trụ đánh giá cao vai trò tuyên truyền trong việc quản lý thuê bao trả trước. (Ảnh: Trung Hiền/Vietnam+)
Thông tư 04/2012/TT-BTTTT quy định về quản
lý thuê bao di động trả trước của Bộ Thông tin và Truyền thông có hiệu
lực từ 1/6 tới có thể xem là một “đòn” mạnh
nhằm hạn chế sự phát triển nóng của thuê bao, SIM rác cũng như việc
dùng thuê bao di động trả trước vào các hoạt động gây mất an ninh trật
tự xã hội.
Ông Nguyễn Xuân Trụ, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã trao đổi về vấn đề này.
- Thưa ông, đâu là điểm mới của Thông tư 04 so với các quy định trước đây về quản lý thuê bao trả trước?
Ông Nguyễn Xuân Trụ: Thông tư 04 được ban hành ngày
nhằm thay thế cho Thông tư 22 (ban hành năm 2009), hoàn thiện thêm 1
bước nữa so với Thông tư 22 để phù hợp với thực tiễn, phù hợp với quá
trình vận động phát triển của thông tin di động cũng như của thị trường.
Có một số điểm mới chính so với Thông tư 22 như trong Thông tư 22 chỉ
nói đến góc độ Nhà nước, doanh nghiệp và người sử dụng và dịch vụ. Tuy
nhiên, trong thời gian qua phát sinh người vừa làm chủ điểm giao dịch ủy
quyền, vừa làm kênh phân phối (tức là vừa phát hành, đại lý bán sim).
Do đó, Thông thư 04 đã bổ sung thêm vấn đề này.
Thêm vào đó, Thông tư 22, dù không quy định phương thức truyền tin từ
chủ điểm giao dịch về bằng nhắn tin nhưng cũng không có việc cấm thì nay
Thông thư 04 đưa vào. Ngoài ra, việc dùng SIM đa năng để khai báo thông
tin cá nhân, truyền thông tin về doanh nghiệp cũng sẽ bị cấm.
Về điều kiện của chủ điểm giao dịch ủy quyền trong Thông tư 04 cũng quy
định rất rõ về điều kiện pháp lý, mặt bằng. Đối với doanh nghiệp chiếm
thị phần khống chế (Viettel, VinaPhone, MobiFone) thì 100% phải có điểm
đăng ký của mình ở tuyến xã. Song, 3 nhà mạng trên có thể tận dụng hạ
tầng sẵn có như ủy quyền cho bưu cục, bưu điện (VNPost, Viettel Post).
Còn doanh nghiệp viễn thông có thị phần nhỏ (Vietnamobile, Beeline...) thì quy định điểm đăng ký đến cấp huyện.
Trước đây cũng không có quy định về trang web, phương tiện để các thuê
bao tự kiểm tra thông tin xem đã đúng của mình hay chưa. Đến nay, Bộ
Thông tin và Truyền thông đã quyết định sử dụng đầu số 1414 để thuê bao
kiểm tra và kịp thời điều chỉnh nếu có sai sót (soạn tin TTTB gửi 1414).
Về trang web, sau 6 tháng Thông tư có hiệu lực, các doanh nghiệp sẽ
phải hoàn thành.
Ngoài ra, Thông tư cũng quy định trách nhiệm của các Sở Thông tin và
Truyền thông ở địa phương. Quản lý nhà nước với thị trường di động phải
từ trung ương tới địa phương, của cả doanh nghiệp và người dùng. Bởi
vậy, chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của các Sở trong việc kiểm tra,
đôn đốc những công việc trên địa bàn.
Thông tư 04 đã cố gắng đưa một số việc thuộc Sở Thông tin và Truyền
thông. Ví dụ như việc xử lý chủ điểm giao dịch ủy quyền: Trước đây 1 đại
lý có thể ký với 3-4 doanh nghiệp di động và khi vi phạm với 1 doanh
nghiệp thì bị cắt 1 mạng, vẫn còn vài doanh nghiệp khác để họ hoạt động.
Tuy nhiên, với quy định mới, nếu vi phạm với một doanh nghiệp, Sở có
quyền yêu cầu các doanh nghiệp còn lại cũng đơn phương chấm dứt hợp đồng
với đại lý nói trên....
- Đây không phải là lần đầu tiên Bộ Thông tin và Truyền thông đưa ra
giải pháp để quản lý thuê bao trả trước, nhưng các biện pháp trước đều
chưa thành công như mong muốn. Nguyên nhân là do đâu, thưa ông?
Ông Nguyễn Xuân Trụ: Công việc quản lý nhà nước là của
cả một hệ thống chính trị từ cơ quan nhà nước cho đến người dân. Trong
tổng kết về quản lý thuê bao trả trước đã nêu rõ là do độ chính xác của
thông tin đăng ký là chưa cao.
Cái này về phía cơ quan quản lý nhà nước là Bộ Công an, Bộ Thông tin và
Truyền thông đến các phòng, các Sở. Về Doanh nghiệp thì từ lãnh đạo
doanh nghiệp đến các trung tâm, chi nhánh, người bán hàng trực tiếp, đại
lý, người dùng... Cả một hệ thống như vậy nên khó tìm ra nguyên nhân
chính từ cái nào.
Thời gian qua chúng ta đã hoàn thiện văn bản pháp lý, phân cấp cho các
Sở tăng cường thanh, kiểm tra xử lý vi phạm, kiện toàn bộ máy quản lý...
Chúng tôi hy vọng sau Thông tư 04 có hiệu lực sẽ cải thiện việc quản lý
thuê bao di động trả trước. Đây sẽ là tiền đề để triển khai tiếp các quy
định quản lý thuê bao di động nói chung.
Tuy nhiên, tôi muốn nhấn mạnh đến vai trò của công tác tuyên truyền: Làm
thế nào để người dùng hiểu việc quản lý thuê bao là vì lợi ích xã hội,
an ninh trật tự, vì nếp sống văn hóa. Rõ ràng, nâng cao ý thức mới là
cốt yếu chứ dùng biện pháp kỹ thuật, biện pháp hành chính nào đi nữa
cũng chỉ đạt đến chừng mực nhất định.
- Có ý kiến cho rằng nguyên nhân khiến cho quản lý thuê bao trả
trước khó là do Bộ Thông tin và Truyền thông đã cấp cho các nhà mạng quá
nhiều đầu số. Ông có bình luận gì về việc này?
Ông Nguyễn Xuân Trụ: Hiện trên toàn bộ hệ thống của nhà
mạng có 200 triệu số được lắp đặt, tức là khả năng của nhà mạng rơi vào
200 triệu số. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã cấp trên 200 triệu
số.
Đây là việc phải cấp. Cũng giống như xe chở khách có 50 chỗ thì về mặt
kỹ thuật ta cũng phải cấp phép 50 chỗ chứ không thể chỉ cho 30 chỗ vì xe
này thường xuyên có khoảng 30 khách. Về mặt kỹ thuật là vậy.
Ngoài ra, thực tế sử dụng ở các nước cũng chỉ đạt khoảng 70%, vì sử
dụng kho sốlà một quá trình vào-ra liên tục. Đấy là chưa nói đặc điểm
của người Việt Nam thích số đẹp.
Do đó, vấn đề không phải là cấp nhiều số mà là do tập quán, hệ thống,
quản lý chưa chặt. Từ năm 2011 chúng ta đã quản lý tốt hơn khi siết chặt
khuyến mãi. Nhiều doanh nghiệp thậm chí đã xin trả lại số, không xin số
mới mà tái sử dụng vì giữ số là phải trả phí (như Saigon Post, CMC).
- Thưa ông, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ xử lý như thế nào đối
với các doanh nghiệp viễn thông không nghiêm túc thực hiện Thông tư 04?
Ông Nguyễn Xuân Trụ: Mức phạt tối đa của Thanh tra Bộ
là 70 triệu đồng, Sở là 50 triệu đồng đối với doanh nghiệp vi phạm. Tuy
nhiên, mức phạt đặc biệt sẽ là 100 triệu đồng.
Tôi cho số tiền không phải là lớn, nhưng nếu các doanh nghiệp lớn mà bị đưa tên lên báo thì chắc chắn sẽ không có lợi.